Haliç Deseni İbrik ve Kâse ürünlerimizin arasında en gösterişli olanlardan bir tanesidir. Mavi rengin hâkim olduğu bu üründe kırmızı desenler de kendini göstermektedir. Helezonik çizgilerin üzerine küçük çiçek motifleri ve yaprak desenlerinin işlendiği ibrik ve kâse çok şık bir görünüm sergilemektedir. Beyaz ibrik ve beyaz kâse üzerine mavi işlemler olan ibriğin boyutu 50 cm uzunluğundadır.
Haliç Deseni Nedir?
Haliç işi olarak da bilinen Haliç Deseni, 17. Yüzyıl’da İstanbul’da bulunan Haliç civarında kurulan çini atölyelerinden çıkmış olan eşyaların genel adıdır. Haliç işi genellikle spiral bir düzlem üzerinde dallara yapışık olarak betimlenen küçük çiçekler, filiz örmeler ve yapraklardan yapılan bezemelerin hâkim olduğu bir motiftir.
Haliç işi, helezonik yani sarmal yapılır motiflerdir. Bu helezonik anlatımın semazenlerin sema ritüelini tasvir ettiği düşünülmektedir. Ayrıca bu motife ilk kez Haliç’in eteklerinden çıkarılan eserlerde rastlanmıştır. Bunun için haliç deseninin detaylarında Haliç deseninin saklı olduğu görülmektedir.
Osmanlı’da İbrik
Temizliğin sembollerinden biri olan ibrik, Ortaçağ zamanından bu yana kullanılan bir eşyadır. İbrik, Anadolu Selçuklularından bu yana önemli bir yere sahip olduğu için Türk sanat tarihi için de önemli bir ürün olmuştur.
İbrik, temizliğin simgesi olmasının yanı sıra tutumlu olmanın, ibadet etmenin ve ötesinde büyüklere saygı göstermenin bir sembolü olarak karşımıza çıkar. Türk saraylarında sultanın temizlik işlerinden sorumlu olan İbrikdarlar, ibriğin önemini göstermektedir.
Çiniler çok güzel. Baktıkça bakası geliyor insanın. Haliç desenini de ilk kez duydum.
Bir motife bu kadar anlam yüklenmesi ne kadar güzel. Sanırım çiniyi özel kılan da bu. Haliç deseniyle semazenleri tasvir edilmesi bilgisini sanat tarihi dersimde paylaşacağım. Teşekkür ederim.