Nar Desen, Anadolu Selçuklu Dönemi mimarisinde ve el sanatı ürünlerinde sıklıkla karşımıza çıkan bu motif , süsleme sanatında önemli bir yere sahiptir. Kaseler, çiniler ve duvar oymalarında sıklıkla karşımıza çıkan bu motif her şeyin öncesinde bereket ve bolluğu ifade ettiği için hemen hemen her toplumda yüzyıllar boyunca kullanılmış ve kullanılmaya devam etmektedir.
Ürünlerimiz arasında bulunan siyah kırmızı nar desenli kâse 1530 – 1535 yılları arasında İznik’te kullanılmış olup orijinal bir üründür. Beyaz kâse üzerine kırmızı desenin hâkim olduğu nar figürlerinin işlenmesi ile oluşturulmuştur. Desenler ilk gün ki canlılığını korumayı başarmış olup ince bir el işçiliğinin ürünüdür.
Nar Motifi Ne İfade Ediyor?
Nar, binlerce yıldır sadece Türk kültüründe değil pek çok kültürde bolluk ve bereketin simgesi olarak kullanılmış olan bir figürdür. Özellikle İran, Mezopotamya, Doğu Akdeniz ve Ege kültürlerini konu alan kaynaklarda sıklıkla sembolize edilen nar deseni bolluk ve bereket dışında doğum, ölüm ve hayat gibi olayları da simgelemektedir.
Nar deseni ve figürü, Antik Mısır’da da sıklıkla kullanılmıştır. Ölümden sonraki hayata inanan Antik Mısırlılar ölülerin yeniden dirileceğine ve ikinci yaşama inandıkları için insanlar nar ile gömerlermiş. Bu da narın ne kadar önemli bir yere sahip olduğunun bir başka göstergesidir.
Anadolu topraklarının en eski uygarlıklarından bir tanesi olan Hititler ’de de nar figürünün çok önemli bir yere sahip olduğu görülmektedir. Öyle ki Hititler, tarım tanrılarını sembolize ederken bolluk ve bereketin bir diğer simgesi olan buğday ile birlikte nar figürünü kullanmışlardır.
Türk Süsleme Sanatında Nar Motifinin Önemi
Nar, binlerce yıl öncesinden bu yana pek çok kültürde bolluk, bereket, hayat, doğum ve ölümü ifade etmek için kullanılan bir sembol olmuştur. Süsleme sanatında oldukça bir yere ve öneme sahiptir.
Nar figürü, diğer kültürlerde olduğu gibi Türk kültüründe de sıklıkla kullanılan bir figür olarak karşımıza çıkar. Kimi zaman bir cami duvarında kimi zaman saray duvarında kimi zaman da bir kâse üzerinde karşımıza çıkan nar motifi pek çok araştıramaya konu olmuştur.
Türk süsleme sanatında nar motifi hemen hemen her alanda kullanılan bir motiftir. Nar motifi ilk kez Uygur Dönemi’nde yapılan bir duvar resminde görülmüştür. Yapılan incelemeler sonucu kısmen bozulan bir resmin dini bir kompozisyonu ifade ettiği anlaşılmıştır. Buradan anlaşılacağı gibi nar motifi yalnızca dekoratif süslemeler için değil dini semboller içinde de sıklıkla kullanılmıştır. Uygurların ardından Selçuklu döneminde özellikle İran ve Suriye bölgesinde sıva üzerine renkli boyalar ile nar motiflerinin işlendiği görülmüştür.
Nar desen, Türk kültüründe günümüzde de oldukça önemli bir yer sahiptir. Yılın belli zamanlarında yapılan nar kırma törenleri geçmişten günümüze süren bir gelenektir. Azerbaycan’da ise nar bir sevgi simgesi olarak hala kullanılmaktadır.
Bu motife gerçekten bayılıyorum. Öğrenciyim ve bu alanda çalışmalar yapıyorum. Beyaz üstüne kırmızı motifler çok anlamlı ve hoş duruyor. Bunun satışı var mı? Eğer varsa arkadaşlarımla paylaşmak isterim.