İznik çini desenleri ve renklendirme işleminin dünyaca beğenilen bir üne sahip olduğu kesinlikle yadsınamaz bir gerçektir. Günümüz teknolojik imkanlarına rağmen Osmanlı döneminde üretilen kalitedeki çinilerin elde edilememesi ise bizleri hala şaşırtan bir durumdur. Bir başka dikkatleri çeken husus ise yine Osmanlı dönemine ait İznik Çini ve Seramiklerindeki üslup, motif, kurgu ve eşsiz kompozisyonlardır.
XVI. yüzyılın ikinci yarısına kadar belirlenen tarihte çok renkli bir boyama tekniğinin kullanıldığı görülmektedir. Fakat bu boyama tekniği sıradan yapılmış bir teknik değil, kesinlikle belli bir düzen ve sıraya göre yapılmıştır.
Çini desenleri ve renklendirme
Çini desenleri ve renklendirme yapılırken şeffaf tonda olan renksiz sırın alt kısmına ana renk olarak siyah, firuze, rölyef, kobalt mavisi, kırmızı ve yeşil renklerin kullanıldığı bilinmektedir. Boyama esnasında boş kalan kısımlar ise beyaz rengi oluşturmuş olmaktadır. İnsana hayret veriyor bu kadar az bir renkle o birbirinden güzel şaheserler nasıl meydana geliyor diye.
Siyah renk genellikle çok ince çizgiler halinde olacak şekilde kontürleme işlemi amaçlı kullanılmıştır. Bunun haricinde çok nadir birkaç eserde bizatihi kendi rengi olarak kullanılması tercih edilmiştir.
Firuze, yapılan çalışmalarda fazlasıyla tercih edilen özel bir renk olarak dikkat çekmektedir. Genelde zemin desenlerinde kullanımı tercih edilmiştir. Fakat bunun yanında bazı natüralist üslup motiflerinde de kullanımı tercih edilmiştir.
Kobalt mavisi rengi ise genelde zeminlerde koyu renk olarak, motiflerde ise açık renk olarak tercih ediliştir. Ayrıca kobalt mavisi kontürleme işleminde de yer yer kullanılmıştır. İznik çini desenleri ve renklendirme için tercih edilen en önemli renklerden birisidir kobalt mavisi.
Kırmızı rengin seramik işçiliğinde elde edilmesi gerçekten oldukça zor bir iştir. Kırmızı rengi XVI. Yüzyılda en başarılı bir şekilde elde edilebilmiş ve rölyef biçiminde kabartma şeklinde çiniler üzerinde uygulanabilmiştir. Bu zor elde edilişinden dolayı kırmızı renk İznik Çinilerinin adeta bir imzası haline gelmiştir.
Yeşil renk daha çok varlığını yaprak desenli motiflerde göstermiştir. Zemin rengi olarak veya farklı türdeki kullanımı diğer renklere göre oldukça azdır.
Bu renklerin haricinde İznik çinilerinde karşımıza birde kahverengi çıkmaktadır. Kullanımı çok kısıtlı olan bu renk daha çok ağaç gövdesi çiziminde tercih edilmiştir.
Hangi renkler hangi dönemlerde ağırlıklı kullanılmıştır acaba? Bu da o dönem hakkında bize bilgi verebilirdi. Yine kısa ve öz paylaşımınızdan faydalanacağım. Ancak bilginiz varsa paylaşırsanız sevinirim.