Osmanlı çini sanatı bir döneme özellikle mimari yapılara damgasını vurmuş günümüzde de oldukça ilgi gören bir sanattır.
Osmanlı çini sanatı ilk olarak Bursa / İznik yöresinde kendini göstermiştir ve zamanla buradan Anadolu’ya yayılmıştır.
Kaftanların İhtişamı Çini’de
Osmanlı çini sanatının, yaşamın her anına yansıtıldığını rahatlıkla görebiliyoruz. Binalarda, evlerde, saraylarda ve hatta kıyafetlerde bile çeşitli el sanatlarının renk cümbüşü yansıtılmaktaydı. Osmanlı’da kumaş çok önemliydi. Bu nedenle Osmanlı çini sanatı zaman zaman kendisisini bu kumaşlar üzerinde de göstermiştir. Bu kumaşlarda desen olarak resmedilen her çizginin bir anlamı ve önemi vardır. Günümüzde giyilen elbiselerin saçma sapan baskıları, anlamsız yazıları ve hiçbir mana ifade etmeyen görselleri gibi değildi. Padişahların giydi kaftanlar ise dillere destan idi. Desenleri, Saray için çalışan sanatçı ve zanaatçılar topluluğu olan Ehl-i Hiref teşkilatında büyük çoğunluğu oluşturan nakkaşlar bölüğü tarafından hazırlanan Padişah kıyafetleri, seraser dışında, kadife, çatma ve kemha gibi pahalı ipekli kumaşlardan dikilmiştir. Osmanlı kaftanları sadece kıyafet değil, aynı zamanda her biri bir sanat eseriydi.
Osmanlı Dönemi Çini Sanatı
Konuya kaftanlardan başlayıp, işi sanata bağladığımıza göre, sizlere kısaca Osmanlı döneminin en önemli el sanatlarından biri olan Osmanlı çini sanatından da kısaca bahsetmek isteriz. 16. yüzyıl sonlarına kadar Osmanlı çinilerinin başlıca yapım merkezi İznik olmuştur. Çinilerde uygulanan desenler saray nakkaşhanesinde üretilmiştir. Kitap süslemelerinde ya da kalem işlerinde kullanılan motif dağarı ile çinilerdekiler arasında önemli paralellikler vardır. Klasik dönem Osmanlı çini sanatı ile üretilmiş modelleri ve sayıları on binlere dayanmaktadır. Çini sanatı, Osmanlı’dan günümüze kadar “farklı amaçlarda” kullanılsa bile hala devam etmektedir.
Osmanlı Kaftanları
Günümüzde Osmanlı Kaftanları, sadece özel günler ve festivaller için hazırlanmaktadır. Bu kaftanları hazırlayıp satan veya kiraya veren birçok işletme bulunmaktadır. Son zamanlarda tarihimizden kesitler sunan televizyon dizilerinin artması ile birlikte, bu kaftanları kiraya veren firmaların işlerinde büyük bir artış gözlenmiştir. Tarihimizin en eski ve en renkli el sanatlarından biri olan çini sanatını, çeşitli hediyelik eşyalara uygulayan sanatkârlar ve firmalar vazo, tabak, tablo, çömlek, kâse derken kaftanlı çini yapmaya da başlamışlardır. Osmanlı çini sanatı günümüzde de ustalıkla icra edilmektedir. En çok tercih edilen çini hediyelik ürünler arasında olan kaftanlı çini modelleri, özellikle turistler tarafından büyük ilgi görmektedir. Çini sanatının böylesine önemli bir aksesuarda birleşmesi, hem çini sanatının gelişmesinde, hem de kültürümüzü bugüne dek yaşatabilmek açısından önemli bir gelişmedir.
