Geleneğimizde son derece önemli bir yeri olan çintemani motifini her yerde görmek mümkün olmaktadır.
Çintemani dediğimizde kafanızda bir şey canlanmaz. Ancak motifi gördüğünüzde hiç yabancı gelmeyeceğini fark edebilirsiniz. İkisi altta biri üstte üç yuvarlak ve dalgalı çizgiden meydana gelen bir motiftir. Turkuaz, kobalt mavi ve kiremit mavisi renkleri kullanılır. Çinta mani yani “dilek taşı” anlamına gelen bu desenler, sıklıkla XVI ve XVII yüzyıl saray halılarında kullanılmıştır. Halıların desenlerinde sık sık kullanılmaktadır. Timuçin damgası olarak da bilinen bu motif son derece popüler olan tasarımıyla dikkat çekmektedir.
Kumaşlarda Çintemani (Üç Benek)
Çintemani motifi Osmanlı döneminde kıyafetlerde kullanılmıştır. Özellikle benek, pars beneği ve üç top şeklinde isimlendirilen bu motif, padişah ve şehzadelerin iç giyim ürünlerinde kullanılmıştır. Dua yazılarıyla birlikte işlenen bu motifler, 16.yy’da görülmeye başlamıştır. İlk olarak Uygur Türklerinde görülen bu desenin de kaynağının Çin olduğu tahmin edilmektedir. Sanskritçe dilek taşı anlamına gelen motifin aynı zamanda uğur getirdiğine de inanılırdı. Seramiklerde ve lületaşlarında da sıklıkla kullanılmaktadır. Tekstil, halı ve sedef işlemeciliği gibi ürünler şeklinde kullanılmaktadır. Türk kültürünün vazgeçilmez motiflerinden biri haline geldiğinden hala popüler olarak kullanılması tercih edilmektedir.
Bereket, koruyuculuk ve güç gibi kavramları temsil eden bu motif, geleneksel el sanatlarında tercih edilebilirlik açısından en popüler ürün olarak bilinmektedir. Kültürel ve sosyal anlam boyutu incelenen bu sanat enternasyonal olarak da popülaritesini korumaktadır.
Çintemani Motifleri
Çintemani motifi çoğu zaman Uşak halılarında kullanılmaktadır. Orta Asya kökenli olduğunda günümüzde de birçok örneği bulunmaktadır. Çini, kumaş, halı ve el sanatı ürünlerinde sıklıkla tercih edilmektedir. Bazen kenarlarına bulut gibi simgeler eklenerek kullanılır. Timuçin olarak adlandırılan bu örnekler çoğu zaman dekoratif amaçlı olarak tabak ve kaselerde, vazo ve maşrapalarda kullanılmaktadır.
Genel olarak tercih edilen ve farklı kumaş ve materyallerin üzerine el sanatlarının en güzel örneklerini ifade eden Osmanlı çini motifleri hemen hemen her yerde kullanılabilir. Genelde dikkat çekici bir anlamı olan ve fular, baş örtüsü gibi aksesuarlarda da yer alan bu motifler son derece şık ve dikkat çekici renklerle üretilmektedir.
