Çini, hamur durumuna getirilmiş olan toprağın şekil verilmesi sonrasında, farklı tekniklerle bezenmesi ve pişirilmesiyle icra edilen bir sanat dalı olarak yer almaktadır. Bu sanatta tahrir kullanımı önemlidir.
Peki, çini tahrir nasıl yapılır?
Farklı zamanlarda ve bölgelerde çini sanatının hazırlanışı değişiklik gösterebilmektedir. Osmanlı zamanında duvar karolarını ifade edebilmek için bu sanatın önemli merkezleri arasında bulunan Orta Asya’daki Kaşan şehrinde çiniye kaşi adı verilmiştir. Günlük şekilde kullanılan objeler içinse evani tabiri ile anılmıştır. Zaman ilerledikçe duvar karoları, Çinlilerin porseleni dünyaya tanıtmaları nedeniyle Çin’e ait anlamına gelen çini tabiri yayılmıştır.
Tahrirleme Uygulaması
Tahrirlenecek olan alan karo, vazo ya da farklı nesneler olabilmektedir. Bisküvi mamulleri üzerinde gizli çatlak, yağ ya da boya lekesi, kesinlikle toz olmaması gerekmektedir. Bisküvi ürünlerinin, astarları zımparalama esnasında kazınmaması gerekmektedir. Tahrir boyalarının kıvamını ayarlamak son derece önemlidir. Boya koyu ya da sulu olmaması gerekmektedir. Boya koyu olması durumunda fırça yürümez, çok sulu olursa boya dağılabilmektedir. Çini uygulamaları içerisinde tahrir ya da boya yaparken parmakların dekor yapılacak olan kısımlarla temasta bulunulmamalıdır. Değme olması durumunda tahrir ya da boyalar sürtünmeden dolayı dağılabilmektedir. Tahrirleme konusunda bir önemli konu da file çekimi uygulamasıdır.
Fileler tabak ya da dairesel desenlerde de uygulanabilmektedir. Fileler desen üzerinde kenar suyu ile ana desenin ayırımı konusunda desenlerin bitim yerlerine çekilmektedir. Genel olarak fileler birbirlerine paralel ya da daire olarak çekilmektedir. Tirilin ya da fırçalar kullanarak, çizgilerin bütünlüğünü sağlayacak şekilde çekilebilmektedir. Dik formlarda yer alan fileler turnet yardımıyla çekilmektedir. Tahrirleme işlemi desen tasarımlarına göre nüanslı şekilde uygulanmaktadır. Tahrirleme uygulamasının temek amacı hem desenin belirlenerek estetik bir görünüm oluşturulması ve boyama işlemi esnasında boyaların birbirine karışmaması için gerekmektedir.
Bisküvi mamuller üzerinde gizli çatlak, yağ ya da boya lekesi, kesinlikle toz olmaması gerekmektedir. Bisküvi mamullerin, astar kısımları zımparalama sırasında kazınmış olmaması gerekir. Tahrir boyasının kıvamını ayarlamak son derece önemlidir. Tahrirleme uygulaması doğru şekilde yapılarak çini sanatını en iyi şekilde icra edebilirsiniz.